مقدمه :
توجه و علاقه انسان ها به گل و نقش گیاهان در زندگی بشر موضوعی کاملا شناخته شده است. گل از دیر باز به عنوان نمادی برای ابراز عشق و محبت و همچنین ابزاری برای ادای احترام شناخته شده است. چنانکه در اوایل قرن بیستم ، بقایای دسته ای از گل های بریده در مقبره فرعون کشف شد که متعلق به هزار سال پیش از میلاد مسیح بود. هر بخش از اندام های مختلف گیاهان زیبایی خاص خود را داراست . به این جهت استفاده از گل های بریده به موازات توجه به انواع گیاهان آپارتمانی دارای رونق فراوان است. همچنین به دلیل افزایش روزافزون شهر نشینی و خصوصا آپارتمان نشینی و دوری هر چه بیشتر افراد از طبیعت ، میل به نگهداری از گیاهان در محیط آپارتمان افزایش بیش از پیشی یافته است. علاوه بر تقاضای بازار داخلی برای انواع گل ها و گیاهان زینتی با در نظر داشتن حجم زیاد تقاضا در عرصه بینالمللی و موقعیت جغرافیایی و اقلیمی مناسب ایران برای کشت انواع گیاهان ، پرورش و صادرات انواع گل و گیاهان زینتی میتواند سهم کشور را در بازار تجارت این محصولات ارتقا بخشیده و موجب عاید شدن درآمد ارزی مناسبی برای اقتصاد کشور گردد. اجرای این طرح به عنوان یک فعالیت تولیدی ، ضمن اینکه گامی به سوی افزایش توان تولید ( و صادرات ) کشور در بخش محصولات کشاورزی به شمار میرود، میتواند بسترساز اشتغال به کار نیروهای متخصص ( خصوصا در علوم کشاورزی ) و فاقد تخصص گردد. ضمن اینکه بانوان کارآفرین نیز میتوانند با پیاده سازی این طرح، گامی در جهت توسعه میهن بردارند.
خلاصه وتاریخچه طرح
موضوع طرح :پرورش گل و گیاهان زینتی قاصدک
ظرفیت : 900 هزار شاخه گل بریده و 20 هزار گلدان گیاه آپارتمانی
محل اجرای طرح : قابل اجرا در سراسر کشور
سرمایه گذاری کل: 53/635 میلیون ریال
سهم آورده متقاضی: 53/65 میلیون ریال
سهم تسهیلات: 570 میلیون ریال
دوره بازگشت سرمایه: 25 ماه
تاریخچه طرح : 5/5/ 1384
بیان مسئله
پرورش گل و گیاهان زینتی
فرضیات موجود
1- میزان تولید گل و گیاهان زینتی ایران در برنامه دوم چه تغییراتی داشته است؟
سطح زیر کشت گلها و گیاهان زینتی ایران از 7/30 میلیون متر مربع در سال 1374 به 1/31 میلیون متر مربع در سال 1378 افزایش یافت. در جریان اجرای برنامه دوم در سال 1377 سطح زیر کشت گلها و گیاهان به حداکثر 6/34 میلیون متر مربع نیز رسید.تولید گل شاخه بریده در برنامه دوم از حدود 3/754 میلیون شاخه به 8/851 میلیون شاخه در سال 1378 افزایش یافت. طی همین دوره، تولید گل شاخه بریده در سال 1377 حداکثر به 7/870 میلیون شاخه نیز رسید.در زمینه گلهای گلدانی نیز میزان تولید در برنامه دوم از 9/47 میلیون گلدان در آغاز برنامه به 3/43 میلیون گلدان در پایان برنامه کاهش داشت، این در حالی بود که سطح تولید آن در سال 1375 حداکثر 3/49 میلیون گلدان بود. در همین حال تولید انواع درخت و درختچه از 6/40 میلیون اصله در سال 1374 به حداکثر 4/86 میلیون اصله در سال 1378 بالغ شد.
2- تولید گلها و گیاهان زینتی ایران در برنامه سوم مطابق با پیشبینی دفتر امور گل و گیاهان زینتی، دارویی و قارچ های خوراکی چقدر افزایش مییابد؟
تولید گلها و گیاهان زینتی در برنامه سوم به طور متوسط حدود 15 درصد افزایش مییابد و به 550 میلیون شاخه گل بریده، 34 میلیون گلدان (گل گلدانی) و 57 میلیون اصله درخت و درختچه خواهد رسید که از طریق افزایش سطح کشت و بهبود عملکرد تحصیل خواهد شد. مذاکره با بخشهای دولتی و خصوصی هلند در خصوص همکاری در زمینه پرورش گلها و گیاهان زینتی صورت گرفته است، اما هنوز آنها به طور مستقیم و محسوس سرمایهگذاری مشترک با ایران در خصوص متحولسازی فناوری گلخانهای انجام ندادهاند
3- آیا در زمینه تولید گل و گیاهان زینتی تاکنون همکاری یا سرمایهگذاری خارجی جلب و جذب شده است؟
بخش خصوصی در سه سال گذشته نشستها و همایشهای مختلفی با همکاری مقامهای وزارت کشاورزی هلند برگزار کرده و در همین حال متخصصان هلندی بازدیدهایی از ایران داشته و همایشهای مشترکی نیز در اصفهان و خراسان برگزار کرده است.در همین حال گروه ایرانی متشکل از مسؤولان دفتر امور گل و گیاهان زینتی، دارویی و قارچهای خوراکی و نمایندگانی از بخش خصوصی بازدیدهایی از باغهای پرورش گل و گیاهان تزیینی در هلند داشتهاند.گروه هلندی در سفر به تهران در حاشیه برگزاری همایشها، اهمیت گلکاری در ایران را مطرح کردند و از مسؤولان کشور خواستند بخش خصوصی و دولتی همکاری نزدیکی با بخشهای خصوصی و دولتی هلند در خصوص پرورش گل و گیاه داشته باشند.روابط و همکاریهای ایران و هلند در ابعاد دولتی و خصوصی تداوم یافته و سبب شده است که هلندیها نمایندگیهایی در ایران ایجاد کنند که یکی از آنها اکنون در اصفهان در زمینه پرورش گل رز و سایر گلها و گیاهان زینتی فعالیت دارد. برخی شرکتهای ایرانی نیز اکنون در حال مذاکره با هلندیها میباشند.در پی این مذاکرات، مجوزهای لازم برای ورود بذر و اندامهای گیاهی برای بخش خصوصی و شرکتهای ایرانی صادر شده و خواهد شد. بخش عمده این واردات از هلند است. اما هنوز بخشهای دولتی و خصوصی هلند بهطور مستقیم و محسوس سرمایهگذاری مشترک با ایران در خصوص متحولسازی فناوری گلخانهای انجام ندادهاند.چنانچه در زمینه گل و گیاهان زینتی سرمایهگذاری مستقیم انجام شود، این صنعت در ایران رشد چشمگیری خواهد داشت.شرکتهای خارجی هنوز مطمئن نیستند که اگر در ایران سرمایهگذاری کنند، آیا خواهند توانست منافع حاصل از این سرمایهگذاری را از کشور خارج کنند یا خیر.نحوه خروج سرمایه از ایران فعلا برای خارجیان قابل محاسبه و برآورد دقیق نیست، در نتیجه تمایلی به سرمایهگذاری مستقیم در ایران ندارند.آنان معتقدند شرکتهای ایرانی باید فناوری و دانش پرورش و تولید گل و گیاهان را از آنان خریداری کنند تا این صنعت در آینده در ایران متحول شود.
4- آیا تولید گل و گیاه جزو فعالیتهای اقتصادی راهبردی کشور محسوب میشود؟
تصور میکنم دولت به سرمایهگذاری در زمینه تولید و پرورش گل و گیاه آنطور که شاید و باید بها نمیدهد، زیرا این محصولات را جزو محصولات راهبردی نمیداند، در حالی که پرورش برخی از گل و گیاهان زینتی در هر هکتار تا بیش از 300 میلیون ریال سود خالص دارد.
علت آن داشتن تنوع بسیار مناسب آب و هوایی و تفاوت دما در حدود 40 درجه سانتیگراد بین سردترین و گرمترین منطقه کشور، انرژی و نیروی کارگری ارزان قیمت، وجود آفتاب در بیش از 250 روز از سال، آسمان روشن و آفتابی، نزدیکی به بازار مصرف و بالاخره پایین بودن قیمت تمام شده است.چنین مزیتهای اقتصادی فقط برای برخی از محصولات تجملی (لوکس) مانند گل و گیاه وجود دارد، اما تا کنون کمتر به چنین محصولاتی نگاه اقتصادی شده است. ضرورت دارد تغییر بینش در این گونه محصولات صورت گیرد. به نظر من حتی پس از عضویت در سازمان جهانی تجارت (WTO) چنین محصولاتی که توانایی تولید آن در ایران وجود دارد، باید تولید شود و در مقابل آن کالاهای مورد نیاز که تولید آن در ایران صرفه اقتصادی ندارد، وارد گردد.
البته در سالهای اخیر تا حدودی چنین بینشی در ایران جای خود را پیدا کرده اما سرعت گسترش آن بسیار کم است.
5- آیا سرمایهگذاری داخلی روی گل و گیاهان زینتی امیدوارکننده است؟ وزارت جهاد کشاورزی چه تسهیلاتی را در اختیار تولیدکنندگان این محصولات قرار میدهد؟
سرمایهگذاری داخلی روی این محصولات در چند سال اخیر صورت گرفته است. وزارت جهاد کشاورزی نیز در زمینه اعطای تسهیلات بانکی به تولیدکنندگان، کمکهای زیادی کرده است. برای مزارعی که چند هزار متر و گاهی چند هکتار میباشد، تولیدکنندگان از طریق تبصره 3 و سایر تبصرههای بودجه سالانه به بانکها معرفی میشوند و با دریافت وام ارزانقیمت به تولید میپردازند.
بانک کشاورزی از جمله بانکهای وامدهنده به تولیدکنندگان گل و گیاهان زینتی است.
در زمینه ساخت پایانهها (ترمینالها) و دهکدههای گل صادراتی فعالیتهایی از سوی وزارت جهاد کشاورزی و نیز دفتر امور گل و گیاهان زینتی، دارویی و قارچهای خوراکی انجام شده است.
مطالعات دهکده گل محلات به پایان رسیده و به مرحله سرمایهگذاری رسیده است. این سیاست با تأمین بودجهای که در سال 1381 صورت خواهد گرفت، در سایر مناطق از جمله مازندران، تهران و دیگر مناطق چون خوزستان، پیاده خواهد شد.مطالعات برای سایر مناطق کشور که استعداد پرورش گل و گیاه را دارند، نیز انجام خواهد گرفت.در ضمن در چند سال اخیر اعتبارات ارزی در اختیار صادرکنندگان و تولیدکنندگان قرار گرفته است تا با وارد کردن اندامهای گیاهی بتوانند محصولات قابل قبول بازارهای خارجی تولید کنند و سپس آن را صادر نمایند.بخش عمده واردات در این زمینه بذر، پیاز گل و سایر اندامهای گل بوده است. پرداخت این وام با دید صادراتگرایی صورت گرفت، اما امروز به دلیل آنکه دولت وام ارزی پرداخت نمیکند، با مجوزهایی که به تولیدکنندگان و صادرکنندگان داده میشود، میتوانند با ارز آزاد نسبت به وارد کردن اندامهای گیاهی اقدام نمایند.
در چند سال اخیر اعتبارات ارزی اندکی در اختیار صادرکنندگان و تولیدکنندگان گل و گیاهان زینتی قرار گرفته است تا با وارد کردن اندامهای گیاهی بتوانند محصولات قابل قبول بازارهای خارجی را تولید کنند.
6- گردش مالی گل و گیاه در سطح جهان سالانه چه میزان است؟
مردم کشورهای مختلف جهان گل و گیاهان تزیینی را سمبل شادی و خوشحالی میدانند و علاقه فراوانی به خرید آن دارند.برای مثال هلند سالانه 5/3 میلیارد دلار گل و گیاهان تزیینی صادر و آلمان سالانه 2 میلیارد دلار گل و گیاه وارد میکند. گردش مالی گل و گیاه در سطح جهان متجاوز از 100 میلیارد دلار در سال است.
7- آیا ایران از نظر پرورش و صادرات گل و گیاهان زینتی میتواند در بازارهای جهانی حرفی برای گفتن داشته باشد؟
از آنجا که در ایران نیروی کارگر ارزانقیمت و آفتاب مجانی وجود دارد، زمینههای لازم برای پرورش گل و گیاه وجود دارد و به راحتی امکانپذیر است. چنانچه از چنین امکانات خدادادی استفاده مطلوب صورت گیرد، خارجیان در ایران سرمایهگذاری خواهند کرد و ایران قادر خواهد شد در بازارهای جهانی بهطور جدی به رقابت بپردازد.
امروزه در کشورهای چین، سنگاپور، نیجریه و کلمبیا سرمایهگذاریهای خارجی هنگفتی انجام شده است. در ایران ظرفیتهای لازم برای پرورش گل و گیاه وجود دارد و با استفاده از آنها میتوان صادرات گل و گیاه را به 200 میلیون دلار در سال افزایش داد. این امر با برنامهریزی دقیق و همهجانبه در یک مقطع زمانی 2 تا 3 سال امکانپذیر است.
استعداد و ظرفیتهای لازم و نیز توانمندی برای افزایش صادرات گل و گیاه تا سطح 200 میلیون دلار در سال در ایران وجود دارد، اما از این امکانات تاکنون استفاده نشده است.
8- آیا فناوری روز برای خشک کردن گل و گیاهان تزیینی در ایران وجود دارد؟
تولید گل و گیاهان خشک فناوری پیچیدهای ندارد. در ایران و به ویژه در اصفهان چندین شرکت بخش خصوصی گلهای مختلف را از دامنه کوهها و گلخانهها جمعآوری و با فعل و انفعالات شیمیایی که روی ان انجام میدهند، خشک و صادر میکنند. البته بسیاری از گیاهان نیاز به عملیات خشک کردن ندارند و خودشان بهطور طبیعی خشک میباشند. این رشته تولید دارای تقاضای بالا و اشتغالزایی زیادی است.
امکانات تولید گل و گیاه در ایران بسیار و تقاضا برای محصولات آن نیز زیاد است.
بازار گل و گیاه خشک ایران به طور عمده کشورهای حاشیه جنوبی خلیج فارس و شمار محدودی از کشورهای اروپایی میباشند.
9- وضعیت پرورش گل و گیاهان زینتی در مناطق گرمسیری ایران چگونه است؟
پرورش گل و گیاهان زینتی در مناطق گرمسیری وضعیت خوبی دارد. پرورشدهندگان گل در استانهای خوزستان (دزفول) و هرمزگان فعال میباشند. این دفتر درصدد است یک پایانه صادراتی گل و گیاهان در دزفول احداث کند تا از آنجا گل و گیاهان پرورش یافته در دزفول، اهواز و شوشتر به خارج صادر شود.
در فصول سرد سال، گل و گیاه در این مناطق پرورش داده میشود. بهطور کلی وجود آب و هوای چهار فصل در ایران سبب میشود که قیمت تمام شده پرورش گل و گیاه در کشور پایین بیاید، زیرا از مواهب طبیعی میتوان بیشترین سود را بهدست آورد.
در کشورهای اروپایی در ایام عید کریسمس، گل و گیاهان زینتی را نمیتوان در فضای باز پرورش داد و پرورش این گونه محصولات در فضای بسته مخارج هنگفتی دارد. اما پرورش گل و گیاه در فصول مختلف به ویژه در زمستان در نقاط مختلف ایران از جمله خوزستان و هرمزگان امکانپذیر است و هزینه بسیار پایینی دارد.
10- گل و گیاهان زینتی ایران در چه مناطقی از کشور پرورش مییابند؟
بهترین نقاط تولید گلها و گیاهان زینتی به نسبت اهمیت عبارتند از؛ استان تهران (تولید گلهای شاخه بریده، گیاهان آپارتمانی)، مرکزی (شهرستانهای خمین و محلات در زمینه تولید گلهای شاخه بریده مانند مریم و رز) و استان خوزستان (بهویژه شهرستان دزفول).
11- آیا پرورش گل و گیاه ایران هنوز به حالت سنتی است؟
در زمینه گل و گیاهان تزیینی، ایران از فناوری و دانش دنیا فاصله زیادی دارد.
هنوز گلخانههای ایران که میزان آن به حدود 3200 تا 3300 هکتار میرسد، بهطور عمده از پلاستیک و چوب است.
تأسیسات تعبیه شده در این گلخانهها به صورت سنتی است و با استانداردهای صنعت گل و گیاهان تزیینی در جهان همخوانی ندارد.
البته تولیدکنندگان ترغیب شدهاند که پرورش گل و گیاه را به حالت صنعتی درآورند. با گفتوگو و ارتباطاتی که با خارجیان به ویژه هلندیها دارند، تمایل دارند که فناوری و دانش پرورش و تولید گل و گیاه را از آنان دریافت دارند. این حرکت نیاز به سرمایهگذاری دارد.
12- گل و گیاهان زینتی ایران به کدام مناطق جهان صادر شده است؟
آخرین آمار منتشره از سوی دفتر نشان میدهد 78 درصد صادرات گل و گیاهان زینتی ایران به کشورهای حاشیه جنوبی خلیج فارس،18 درصد آن به کشورهای آسیای میانه و 4/3 درصد به کشورهای مختلف اروپایی صورت گرفته است.همچنین کشورهای تونس، کنگو و استرالیا نیز مقدار کمی از گل و گیاهان زینتی ایران را خریداری کردهاند.
13- صادرات گل و گیاهان زینتی چقدر ارز برای کشور تحصیل کرده است؟
در آمار گمرک ارزش صادرات گل و گیاهان زینتی ایران بر اساس نرخ پیمان ارزی در سال 1378 حدود 1756 کیلوگرم گل و گیاهان زینتی به ارزش یک میلیون و 374 هزار دلار صادر شده است.
چنانچه بخواهیم میزان ارزش واقعی صادرات گل و گیاهان زینتی در سال 1378 را محاسبه کنیم، مبلغ ارزی یاد شده باید 4 تا 5 برابر شود.
14- رقبای گل و گیاه ایران در بازارهای جهانی چه کشورهایی هستند؟
در وضعیت کنونی نمیتوان گفت گل و گیاه ایران در بازارهای جهانی دارای رقیب است. میزان صادرات کشورهای عمده صادرکننده گل و گیاه در سطح جهان به حدی با ایران فاصله دارند که ایران نمیتواند برای آنان تهدیدی باشد.صادرات گل و گیاه ایران حداکثر سالانه 5 میلیون دلار است که با این میزان صادرات رقابت معنایی ندارد.کشورهایی چون نیجریه، کلمبیا، مالزی و چین از کشورهایی هستند که سرمایهداران اروپایی و آمریکایی را به خود جلب کردهاند و از سرمایهگذاری آنها استفاده چشمگیری میبرند، زیرا سطح اشتغال، صادرات و درآمدهای ارزیشان افزایش زیادی پیدا کرده است. متأسفانه در ایران با موانع موجود هنوز انگیزهای برای جذب سرمایهگذاران خارجی وجود ندارد.
در وضعيت كنوني نميتوان گفت گل و گياه ايران در بازارهاي جهاني داراي رقيب است. ميزان صادرات كشورهاي عمده صادركنندة گل و گياه در سطح جهان به حدي با ايران فاصله دارند كه ايران نميتواند براي آنان تهديدي باشد.صادرات گل و گياه ايران حداكثر سالانه 5 ميليون دلار است كه با اين ميزان صادرات رقابت معنايي ندارد.كشورهايي چون نيجريه، كلمبيا، مالزي و چين از كشورهايي هستند كه سرمايهداران اروپايي و آمريكايي را به خود جلب كردهاند و از سرمايهگذاري آنها استفاده چشمگيري ميبرند، زيرا سطح اشتغال، صادرات و درآمدهاي ارزيشان افزايش زيادي پيدا كرده است. متأسفانه در ايران با موانع موجود هنوز انگيزهاي براي جذب سرمايهگذاران خارجي وجود ندارد.
15- چرا بخش خصوصي ايران در زمينه پرورش گل و گياه مطابق استانداردهاي جهاني سرمايهگذاري نميكند؟
بخش خصوصي ايران انگيزههاي لازم را براي توليد و پرورش گل و گياه باب بازارهاي جهاني ندارد.
همانطور كه گفته شد، دولت با تغيير بينش در بخش كشاورزي، اهميت دادن به باغباني و ايجاد تسهيلات در اين زمينه، ميتواند چنين انگيزهاي را ايجاد كند.
البته محدوديتهاي منابع اعتباري دولت، باعث ميشود دولت نتواند آنطور كه بايد تسهيلات لازم را براي بخش گل و گياه فراهم آورد و در اين زمينه يارانه پرداخت كند.
البته بهترين طريقه آن است كه دولت در يك مدت محدود توليدكنندگان گل و گياهان تزييني را همراهي كند و تسهيلات لازم را در اختيار آنان قرار دهد تا روي پاي خود بايستند. اگر دولت مشكلات امنيت سرمايهگذاري خارجي، بيمه، گمرك، حملونقل و بازاريابي را مرتفع سازد، سرمايهگذاري خارجي به سوي اين رشته جلب خواهد شد و ارتباطات تجاري و صادرات رونق چشمگيري خواهد يافت.
16- به توليدكنندگان و پرورشدهندگان گل و گياه چه توصيهاي داريد؟
توليدكنندگان بايد فناوري توليد گل و گياه را بالا ببرند و به سوي صنعتي شدن در اين رشته گام بردارند.امروزه گل و گياه ايران در گلخانههاي سنتي كه با پلاستيك و چوب احداث شده است، پرورش مييابد. اين نوع گلخانه با يك وزش باد خسارت ميبيند، در نتيجه بايد فناوري توليد بالا برود و گلخانههاي مدرن و متناسب با آب و هواي منطقه كشور احداث شود و در اين گونه گلخانهها تأسيسات گرمايشي، سرمايشي و رطوبتي مطابق با استانداردهاي بينالمللي تعبيه شود.
چنين گلخانههايي بازده توليد را بالا ميبرد و با افزايش توليد، هزينههاي تمامشده، كاهش مييابد و در پي آن صادرات افزايش مييابد.البته سرمايهگذاران در زمينه پرورش گل و گياه ميدانند كه بايد چنين سرمايهگذاري را انجام دهند، اما نياز به تسهيلات دولتي دارند كه در اين زمينه تا كنون مشكلاتي وجود داشته است.
17- براي دستيابي به بازارهاي جديد گل و گياه چه توصيههايي داريد؟
در درجه اول بايد كيفيت محصولات توليدي را بالا برد. گل و گياهان تزييني ايران بايد به درجهاي از كيفيت برسد كه بتواند در بازارهاي جهاني به رقابت برخيزد.
تا كيفيت و كميت گل در ايران افزايش نيابد، به دنبال بازار جديد رفتن، امري بيهوده است.
تقاضاي گل در جهان بسيار بالا است، آنچه مهم است، عرضه گل و گياه مطابق با استانداردهاي جهاني و رعايت سليقه مشتريان ميباشد. خريداران گل در سراسر جهان به دنبال تنوع گل هستند و ايران در زمينه توليد گلهاي متنوع و باب بازارهاي جهاني با مشكل روبهرو است، در نتيجه نبايد به دنبال بازارهاي جديد برود.
در ايران يك صادركنندة گل و گياه نميتواند مطابق زمانبندي تضميني به صادرات بپردازد. به ديگر سخن صادركننده قادر به تضمين زمانبندي نيست، در نتيجه ايجاد بازار جديد بدون معنا است.
براي دستيابي به بازارهاي جديد، بايد ابتدا گلخانه مدرن ايجاد كرد و با به كارگيري سيستم آبياري صحيح و سرمايهگذاري در بخش عمليات بعد از برداشت، از جمله بستهبندي و حملونقل، گره توسعه صادرات در بخش گل و گياهان زينتي را گشود.
متعاقب رفع اين گونه مشكلات حضور در نمايشگاههاي بينالمللي و معرفي محصولات گياهي و گلهاي پرورشي ايران، همچنين فعاليت نمايندگيهاي ايران در خارج از كشور و معرفي توليدات ايران در شبكه اينترنت، صادركنندگان را در به دست آوردن بازارهاي جديد گل و گياه ياري ميدهد.
18- آيا براي معرفي هر چه بيشتر گل و گياهان زينتي به بازارهاي جهاني نياز به تبليغات وجود دارد؟
ابتدا بايد موانع توليد را برطرف كرد و بتوان به توليد انبوه رسيد، آنگاه شروع به تبليغات كرد.
هم اينك گل و گياه ايران مشتريان خود را دارد، اما به دليل آنكه توليد به صورت سنتي است و زمانبندي براي تحويل گل و گياهان به هيچ طريقي امكانپذير نيست، چگونه ميتوان تبليغ كرد.
روش تحقیق
این تحقیق با مراجعه به واحد های پرورش گل و گیاه زینتی و جمع آوری اطلاعاتی از اینترنت و طبق نیاز مردم به این محصول و آشنایی با محصول سئوالاتی از مردم و با بررسی به توجیه اقتصادی این طرح و نتیجه گیری از کار تنظیم و جمع آوری کرده ام .
مشكلات پيش روي و راهكارهای موجود
يكي از مشكلات عمده پيش روي گل و گياهان زينتي، بازاريابي و صادرات آن است. برخلاف خيلي از كشورها كه بازار داخلي پر رونقي دارند و روزانه يك شاخه گل خريداري مي كنند، در ايران به ازاي هر 15 نفر يك شاخه گل به فروش مي رسد.
به همين دليل عمده بازار گل ايران بايد بر روي بازارهاي جهاني متمركز شود، ولي بخش صادرات نيز با مشكلات زيادي رو به روست.بسته بندي، قرنطينه و حمل و نقل از عمده اين مشكلات است. به عقيده كارشناسان بسته بندي گل و گياه در ايران به هيچ وجه قابل رقابت با اروپا نيست. از سوي ديگر گل بايد در داخل گلخانه به صورت سالم توليد شود، زيرا اگر گل ويروس دار وارد گلخانه شود، به هيچ وجه نمي توان آن را از بين برد. بنابراين قرنطينه كشور بايد نظارت مستمر و مداوم بر سيستم توليد گل داشته باشد.در كنار اين مسائل پايين بودن سطح آگاهي هاي حرفه اي توليد كنندگان و نبود آموزش هاي لازم،عدم وجود پايانه هاي صادراتي مناسب گل و گياه و عدم امكانات لازم براي حمل و نقل هوايي محصولات ، بالا بودن هزينه توليد به دليل وجود مشكلات ساختاري نسبت به متوسط هزينه توليد جهاني و كشورهاي صادر كننده و .. از مهمترين موانع و مشكلات پيش روي اين حرفه است.
كه ميتوان با بكارگيري دانش فني ، اصلاح نژاد و تجهيزات مناسب به منظور افزايش ميزان كمي و كيفي محصول، ارائه آموزش هاي لازم به توليد كنندگان براي ارتقاء سطح آگاهي هاي حرفه اي و فرهنگ سازي مناسب در جهت افزايش تمايل مردم به خريد گل ، افزايش مصرف سرانه داخلي،ارتقاء تكنولوژي بسته بندي،بهينه سازي سيستم حمل و نقل و افزايش و بهينه سازي پايانه هاي صادراتي گل و گياه، تأمين سرمايه هاي لازم براي ارتقاء كيفي محصول توسط سيستم بانكي، استفاده از روش هاي توليد نوين و گلخانه اي، مشاركت بيشتر دولت و اتحاديه گل و گياه كشور در برگزاري و بر پايي نمايشگاه هاي بين المللي دادن تسهيلات لازم به توليد كنندگان و صادركنندگان براي شركت در نمايشگاههاي بين المللي گل و گياه پاره از اين مشكلات را برطرف كرد.
مشكلات گل و گياه توليدي ايران از نظر بهداشتي، تنوع و قرنطينهاي چيست؟
تنوع گل و گياه در بازارهاي جهاني هر روز فرق ميكند. براي مثال خريداران براي شش ماه روي يك رنگ گل با شكل و قيافه خاصي متمركز ميشوند. محققان و توليدكنندگان كه كار اصلي آنها اصلاح نژاد است، بيدرنگ روي گلهايي با شاخهها، بو، گلبرگ و شكل ظاهري خاص كه مصرفكنندگان ميپسندند، به فعاليت ميپردازند و به نتيجه قابل قبول ميرسند.
در ايران زمينههاي تحقيقاتي زياد است، اما متأسفانه تاكنون براي تحقيقات روي گل و گياه زينتي كار چنداني انجام نشده است. چنين مشكلي باعث شده گل و گياه تزييني ايران نتواند مطابق با نياز روز بازار حركت كند و رقابت بيمعنا باشد.
از اين جهت است كه گل و گياهان تزييني ايران استاندارد نيست و مطابق با سليقه و نياز جهاني نميباشد. اكثر بذور اصلاح شده گياهان از خارج وارد ميشود و توليد گلهاي استاندارد انجام ميشود، اما روي بذور ايراني، فعاليتهاي اصلاحي و تحقيقاتي انجام نميشود. گلهاي ايراني با استانداردهاي روز مطابقت ندارد.
از نظر توليد خاك «پيتماس» كه بستر نگهداري گل است و مطابق با استانداردهاي اروپايي ميباشد، نيز مشكلاتي در ايران وجود دارد.
خاك «پيتماس» به علت عدم آلودگي مطابق با استاندارد جهاني بوده و براي صادرات قابل قبول بازارهاي جهاني ميباشد. اروپاييان براي پرورش گل فقط اين نوع خاك را قبول دارند، اما هنوز در ايران به اندازه كافي قابل توليد نيست.
وزارت صنايع و معادن هماينك در حال بررسي است تا خاك «پيتماس» را به ويژه در مناطق شمال توليد كنند.
خريداران خارجي هر گاه بدانند گل و گياهان زينتي ايران در بستر خاك «پيتماس» پرورش يافته است، فوري آن محموله را خريداري ميكنند. اما اگر بدانند پرورش گل و گياه در خاكهاي بومي ايران صورت گرفته است، متأسفانه به دليل آلودگي و بيماريها و آفاتي كه در آن گل و گياه موجود است، بهراحتي آن را خريداري نميكنند.
بسم الله الرحمن الرحيم
تقاضانامه
وزارت تعاون/ اداره كل تعاون استان ………………
اينجانبان هيئت مؤسس شركت / اتحاديه تعاونی در شرف تاسيس …………………ضمن ارائه كليات طرح پيشنهادی و معرفی آقای/خانم ……………. فرزند……………….به شماره شناسنامه ………………صادره از……………..بعنوان نماينده تام الاختيار اين هيئت جهت مذاكره و دريافت مدارك و ساير اقدامات لازم, بدينوسيله درخواست موافقت با تشكيل شركت/ اتحاديه تعاونی …………………….را مي نماييم .
ظوابط جواز تاسیس و گرفتن مجوز
ماده 1- پروانه بهره برداري:
كليه واحدهاي صنعتي كه اقدامات لازم براي نصب ماشين آلات خط توليد ،تامين نيروي انساني مورد نياز و توليد آزمايشي را انجام داده اند اعم از اينكه داراي مجوز تاسيس يا اعلاميه تاسيس بوده يا اينكه فاقد مجوز اوليه باشند،با رعايت اين دستورالعمل ،مي توانند پروانه بهره برداري دريافت دارند.
تبصره 1: توليد آزمايشي به منزله ،نصب و راه اندازي ماشين آلات و تجهيزات مرتبط با توليد محصول و نيز توليد محصول در يك دوره مشخص بصورت انبوه مي باشد.
تشخيص انجام توليد آزمايشي با سازمانهاي صنايع و معادن استانهاي مربوطه است.
تبصره 2:رعايت ممنوعيت صدور پروانه بهره برداري در شعاع 120 كيلومتري تهران يا شعاع 50 كيلومتري اصفهان ضروري مي باشد.
روش كار:
1-1-پرسشنامه پروانه بهره برداري (طبق فرم شماره يك) توسط متقاضي تكميل و پس از ارائه به سازمان صنايع و معادن استانهاي ذيربط مورد بررسي و از نظر تكميل بودن اطلاعات مورد تائيد قرار مي گيرد.
2-1-ظرفيت سنجي براي تعيين حداكثر ظرفيت توليد بر اساس ماشين آلات منصوبه ،توسط كارشناس ذيربط ( طبق فرم شماره 2) براي سه شيفت كاري يعني چهار هزار و پانصد ساعت مفيد با راندمان 100% براي كليه صنايع در سال محاسبه مي گردد.(تعويض پروانه هاي صادر شده قبلي جهت تغيير شيفت كاري بر اين اساس بلامانع است.)در مواردي كه با توجه به ماهيت صنعت،نياز به محاسبه تمام اوقات سال به عنوان روزهاي كاري مي باشد.(نظير كارخانه سيمان و شيشه) اين ميزان به شش هزار و پانصد ساعت مفيد با راندمان 100% افزايش مي يابد.
در صورتي كه با توجه به وسعت و پيچيدگي خط توليد ،ظرفيت سنجي براي سازمان صنايع و معادن استان امكان پذير نباشد.ارائه تائيديه مبنيبر ميزان ظرفيت تعيين شده از طرف مشاوران صنعتي ذيصلاح مورد تائيد سازمان مديريت و برنامه ريزي كشور و يا از طريق تشكل صنعتي مربوط ( در صورت موجود بودن ) الزامي است.
3-1-در مورد واحدهايي كه داراي چند خط توليد جداگانه هستند،در صورتي كه تنها يك يا چند خط از كل خطوط توليد آماده بهره برداري باشد صدور پروانه بهره برداري براي آن خطوط بلامانع است.
تبصره 3: در مورد واحدهايي كه بخشي از ظرفيت كل آماده بهره برداري باشد.صدور پروانه بهره برداري براي بخش آماده بلامانع است.
4-1-كليه محصولاتي كه جز فرايند خط توليد نبوده و به عنوان ماده اوليه يا خدمات خط توليد محسوب مي شوند(مثلا قالبسازي در يك كارخانه توليد كفش) محصول جانبي تلقي و در پروانه بهره برداري يا ذكر ظرفيت و شيفت كاري مطابق بند (2-1) قيد مي گردد.
5-1-براي واحدهاي توليد كننده خودرو آماده بودن حداقل خط زنگ و خط مونتاژ نهايي براي صدور پروانه بهره برداري الزامي است.
6-1-صدور پروانه بهره برداري الزاما با توجه به قانون نحوه جلوگيري از آلودگي هوا مصوب 3/2/74 منوط به موافقت سازمان حفاظت محيط زيست است و براي صنايع غذايي و بهداشتي و داروئي با توجه به قانون مواد خوردني ،آشاميدني و آرايشي و بهداشتي مصوب 28/4/46 منوط به استعلام و اخذ موافقتوزارت بهداشت و درمان و آموزش پزشكي و براي صنايع داروئي و غذايي و دام و طيور با هماهنگي سازمان دامپزشكي كشور – يا واحدهاي استاني آنهانيز خواهد بود.(استعلام از سازمان محيط زيست با استفاده از فرم شماره 3)
7-1- هزينه صدور پروانه بهره برداري بر اساس تصويب نامه 18154 مورخ 3/4/1364 هيات وزيران به حساب شماره 310 خزانه واريز مي گردد.(پيوست شماره 4)
8-1- پروانه بهره برداري بر اساس اطلاعات جمع آوري شده مورد نياز در برگه رنگي مخصوص به همراه نامه ارسال پروانه بهره برداري تهيه و به متقاضي ارائه مي گردد.(فرم شماره 5و6)
9-1-واحدهاي دارنده پروانه بهره برداري كه موفق به افزايش ظرفيت مندرج در پروانه خود شده اند و يا به توليد محصولات جديد اعم از اينكه با محصول قبلي همگن باشد و يا نباشد اقدام نموده اند پروانه بهره برداري جديد با رعايت بندهاي (1-1) الي (8-1) صادر مي گردد.
1-9-1-در پروانه بهره برداري جديد ظرفيت كل محصولات در زمان صدور درج مي گردد و در ستون تغييرات افزايش / (كاهش) ظرفيت نسبت به آخرين پروانه خواهد آمد
وزارت سازمان برنامه بودجه
جواز تأسيس
(ويژه پرورش گل و گیاه زینتی )
به موجب اين جواز به آقاي مهندس محمد باقر زارعي پرورش گل و گیاه زینتی اجازه داده مي شود تا در زمينه احداث کارگاه در استان فارس شهرستان شيراز مشخصات ذيل اقدام نمايد.
توليدات کشاورزی
نام محصول كد محصول ظرفيت (واحد)
توليدات گل و گیاه زینتی تعداد
توجیه اقتصادی
ایجاد اشتغالزایی
عدم وابستگی
بهبود رونق اقتصادی
درآمد برای فرد
عدم فقر و بیکاری
روشهای بازار یابی
بازاریابی برای جلب مشتری
کیفیت خوب
کسب اعتبار
استاندارد کردن محصولات
روش تبلیغات
من معتقدم ايجاد نمايشگاههاي دايمي و فصلي در ايران و در كشورهاي واردكننده گل و گياه بهترين راه تبليغ اين محصول باغي است.حضور در اين نمايشگاهها، دانش توليدكنندگان و صادركنندگان را بالا ميبرد و آنان را با جريانات روز اين رشته آشنا ميسازد.معرفي محصولات از طريق اينترنت، استفاده از بروشورهاي تبليغاتي و هداياي شكيل در بستهبنديهاي زيبا در پروازهاي خارجي و نمايشگاه , پیام بازر گانی از جمله تبليغات مؤثر در اين زمينه است. البته متأسفانه صادركنندگان ايراني گل و گياه در اين زمينه ضعيف هستند و روي بستهبندي سرمايهگذاري كمي صورت گرفته است.قرار است در سال 2002 نمايشگاه تخصصي گل و گياه در هلند برگزار شود. بر اساس سياست دفتر گل و گياهان زينتي، دارويي، قارچهاي خوراكي و زعفران، بخش خصوصي ايران براي شركت در اين نمايشگاه تشويق و ترغيب ميشود.
عنوان طرح: پرورش گل وگياه زينتي قاصدك
محل اجراي طرح :
ب : حقوقي:
مشخصات متقاضيان
حقيقي:
شرح فرآیند تولید و فلوچارت ( ( OPERATION FLOW CHART
نمونه برنامه زمانبندی برای یک سال کاری
توجیه اقتصادی طرح :
الف – سرمایه گذاری ثابت :
الف – 1 ) زمیـن :
الف – 2 ) محوطه سازی :
الف – 3 ) ساختمانها:
الف – 4 ) ماشینآلات و تجهیزات:
ارقام به میلیون ریال
الف – 5 ) تاسیسات:
الف – 6 ) وسایل نقلیه :
ارقام به میلیون ریال
الف – 7 ) تاسیسات اداری:
ارقام به میلیون ریال
الف – 8 ) هزینههای قبل از بهرهبرداری :
ارقام به میلیون ریال
جمع كل سرمایه گذاری ثابت
ب- هزینه های جاری :
ب – 1 ) مواد اولیه و نهاده های تولید :
ب – 2 ) حقوق و دستمزد :
ارقام به میلیون ریال
ب – 3 )هزینه نگهداری و تعمیرات :
ارقام به میلیون ریال
ب- 4 ) هزینه استهلاك :
ارقام به میلیون ریال
ب- 5 ) سوخت و انرژی :
جمـع هزینه های جاری طرح
سرمایه در گردش
جمع كل سرمایه گذاری طرح
ج – فروش:
برآورد هزینه های عملیاتی و غیر عملیاتی
پیش بینی مالی طرح
محاسبه دوره برگشت سرمایه:
محاسبه نقطه سر به سر ( در 100% تولید )
( ارقام به میلیون ریال )
بر اساس محاسبات مبتنی بر اطلاعات جدول فوق نقطة سر به سر تولید معادل17/43%می باشد.
محاسبة كارمزد وام
جدول بازپرداخت اصل و كارمزد تسهیلات :
ارقام به میلیون ریال
تراز نامه
پرورش گل و گیاهان زینتی
در تاریخ 29/12/1386
دارائی ها بدهیها
دارایی جاری حساب پرداختنی 1860000
نقدوبانک 000000 19 اسناد پرداختنی 6000000
حسابهای در یافتنی 000000 2 پیش دریافت 3000000
پیش پرداخت بیمه 1000000 دستمزد پرداختنی 3009700
ملزومات 119700 وام بانکی 3000000
جمع دارائی جاری 22119700 جمع بدهیها 16869700
دارایی ثابت حقوق صاحب سرمایه
ساختمان 19200000 سرمایه 53/635
وسائط نقلیه 9320000
اثاثه 9330000